Wat is tempeh? Dit is wat je erover moet weten

Wist je dat er een voedzaam en veelzijdig alternatief is voor vlees? Tempeh, een overheerlijke plantaardige proteïnebron, verovert de wereld van plantaardige voeding in een rap tempo. Misschien heb je er al eens van gehoord, maar wat is tempeh nu eigenlijk precies? We gaan dieper in op deze smakelijke lekkernij en ontdek je waarom het de perfecte toevoeging is aan jouw dieet. Laat die smaakpapillen dansen, want we storten ons in de wereld van tempeh.

Wat is tempeh?

Tempeh is een plantaardig voedingsmiddel dat steeds populairder wordt in Nederland. Het is afkomstig uit Indonesië, waar het al eeuwenlang een belangrijk onderdeel is van de lokale keuken. Maar wat is tempeh nu eigenlijk precies en waarom zou je het toevoegen aan je maaltijden? In dit deel gaan we dieper in op de herkomst en historische achtergrond van tempeh, evenals de basisingrediënten die worden gebruikt bij het maken ervan.

Herkomst en historische achtergrond

Tempeh vindt zijn oorsprong in Indonesië, waar het al meer dan 2000 jaar geleden werd ontdekt. Volgens de overlevering werd tempeh per ongeluk ontdekt toen gefermenteerde sojabonen op een warme dag in een mandje werden achtergelaten. De warmte en vochtigheid zorgden ervoor dat de bonen begonnen te fermenteren en een compacte koek vormden, die uiteindelijk tempeh werd.

In Indonesië is tempeh een veelgebruikt ingrediënt in traditionele gerechten zoals rendang en gado-gado. Het wordt beschouwd als een bron van eiwitten en voedingsstoffen, waardoor het een belangrijk onderdeel is van het dieet in deze regio.

Basisingrediënten van tempeh

Hoewel tempeh traditioneel wordt gemaakt van sojabonen, zijn er tegenwoordig ook varianten gemaakt van andere bonen, zoals zwarte bonen en kikkererwten. Het belangrijkste ingrediënt is echter altijd de boon zelf.

Om tempeh te maken, worden de bonen gekookt en daarna gemengd met een schimmelcultuur genaamd Rhizopus oligosporus. Deze schimmel is verantwoordelijk voor de fermentatie van de bonen, waardoor ze aan elkaar plakken en een compacte koek vormen.

Naast de bonen en de schimmelcultuur kunnen er ook andere ingrediënten aan tempeh worden toegevoegd, zoals rijst of maïsbloem, om de structuur en smaak te verbeteren. Het resultaat is een voedingsrijk voedingsmiddel dat zowel gezond als lekker is.

• Sojabonen
• Schimmelcultuur (Rhizopus oligosporus)
• Optioneel: rijst of maïsbloem

Bereidingswijze van tempeh

Je bent vast al bekend met tempeh als een veelzijdige en smaakvolle vleesvervanger, maar heb je je ooit afgevraagd hoe tempeh precies gemaakt wordt? In dit deel zullen we je stap voor stap uitleggen hoe tempeh bereid wordt, van het fermentatieproces tot de variatie in tempeh-soorten door verschillende bonen.

Het fermentatieproces stap voor stap

Het geheim van tempeh zit hem in het fermentatieproces. Fermentatie is een natuurlijk proces waarbij micro-organismen zoals schimmels en bacteriën gebruikt worden om voeding te veranderen. Bij tempeh wordt soja (en soms andere bonen) gefermenteerd. Dit is een stap-voor-stap uitleg van het fermentatieproces:

• Week de sojabonen in water en laat ze een nacht weken. Dit maakt de bonen zachter en zorgt voor een betere fermentatie.
• Kook de bonen gedurende 1-2 uur, afhankelijk van de grootte van de bonen. Zorg ervoor dat de bonen helemaal gaar zijn.
• Laten we de bonen afkoelen tot een temperatuur van ongeveer 35 graden Celsius.
• Voeg een startercultuur toe aan de bonen, meestal Rhizopus oligosporus. Dit is een schimmel die tempeh zijn kenmerkende textuur en smaak geeft.
• Verdeel de bonen in een dunne laag op bananenbladeren of plastic zakjes. Dit zorgt ervoor dat de bonen kunnen ademen en dat de schimmel zich kan verspreiden.
• Laat de bonen fermenteren op een warme plaats gedurende 24-48 uur. De schimmel zal zich verspreiden en de bonen zullen een witte, compacte massa worden.
• Snijd de tempeh in blokken of plakjes en je bent klaar om te koken.

Variatie in tempeh-soorten door verschillende bonen

Wist je dat tempeh niet alleen van sojabonen gemaakt kan worden? Hoewel sojabonen het meest gebruikt worden, kunnen ook andere bonen zoals zwarte bonen, kidneybonen en kikkererwten gebruikt worden om tempeh te maken. Elk type boon geeft een unieke smaak en textuur aan de tempeh, dus varieer gerust en ontdek jouw favoriet.

De voedingswaarde van tempeh

Wanneer je tempeh in je dieet opneemt, profiteer je van de vele voedingsstoffen die het te bieden heeft. Tempeh is een bron van macronutriënten, vitaminen en mineralen. Daarnaast speelt probiotica, een vorm van goede bacteriën, ook een belangrijke rol in tempeh.

Macronutriënten in tempeh

Tempeh is een goede bron van eiwitten en bevat alle essentiële aminozuren die je lichaam nodig heeft. Eiwitten zijn belangrijk voor de opbouw en reparatie van lichaamsweefsels en spieren. Bovendien zijn eiwitten ook verzadigend, wat betekent dat ze je langer een vol gevoel geven na het eten. Dit kan nuttig zijn als je probeert af te vallen of gewicht te beheersen.

Naast eiwitten bevat tempeh ook koolhydraten en vetten. De koolhydraten in tempeh zijn complexe koolhydraten, wat betekent dat ze langzaam worden verteerd en een langdurige energiebron vormen. Tempeh bevat ook een kleine hoeveelheid vet, wat belangrijk is voor de opname van in vet oplosbare vitaminen en de productie van hormonen.

• Eiwitten: Tempeh bevat ongeveer 19 gram eiwit per 100 gram. Dit is vergelijkbaar met de hoeveelheid eiwit in vlees of sojamelk.
• Koolhydraten: Tempeh bevat ongeveer 9 gram koolhydraten per 100 gram. Dit zijn voornamelijk complexe koolhydraten zoals voedingsvezels.
• Vetten: Tempeh bevat ongeveer 11 gram vet per 100 gram. Het grootste deel van het vet in tempeh is onverzadigd vet, wat gezond is voor je hart.

Vitaminen en mineralen

Tempeh is rijk aan verschillende vitaminen en mineralen die belangrijk zijn voor je gezondheid. Het bevat onder andere vitamine B12, vitamine K, fosfor, magnesium en ijzer.

Vitamine B12 is belangrijk voor de aanmaak van rode bloedcellen en het functioneren van het zenuwstelsel. Aangezien vitamine B12 voornamelijk voorkomt in dierlijke producten, is tempeh een waardevolle bron van deze essentiële vitamine voor vegetariërs en veganisten. Vitamine K speelt een rol in de bloedstolling en botgezondheid.

Daarnaast bevat tempeh ook mineralen zoals fosfor, magnesium en ijzer. Fosfor is belangrijk voor de opbouw en het onderhoud van sterke botten en tanden. Magnesium is essentieel voor verschillende lichaamsfuncties, waaronder spier- en zenuwfuncties. IJzer is nodig voor de productie van hemoglobine, dat zuurstof door je lichaam transporteert.

De rol van probiotica in tempeh

Naast eiwitten, koolhydraten, vetten, vitaminen en mineralen, bevat tempeh ook probiotica. Probiotica zijn gezonde bacteriën die belangrijk zijn voor een gezonde darmflora en een goede spijsvertering.

Door de fermentatie tijdens het bereidingsproces van tempeh ontstaat een goede omgeving voor deze bacteriën om te groeien. Dit helpt bij het herstellen en onderhouden van een gezond darmmicrobioom, wat op zijn beurt een positief effect heeft op je algehele gezondheid.

De probiotica in tempeh kunnen helpen bij het bevorderen van een gezonde vertering en het versterken van je immuunsysteem. Ze kunnen ook helpen bij het verminderen van ontstekingen en allergische reacties.

Kortom, tempeh is niet alleen lekker en veelzijdig, maar het zit ook boordevol voedingsstoffen. Het is een goede bron van eiwitten, koolhydraten, vetten, vitaminen, mineralen en probiotica. Door tempeh toe te voegen aan je dieet, kun je genieten van de vele gezondheidsvoordelen die het te bieden heeft.

Hoe tempeh te gebruiken in gerechten

Tempeh is een veelzijdig en smaakvol ingrediënt dat op verschillende manieren kan worden gebruikt in gerechten. Of je nu van traditionele recepten houdt of liever moderne keukens experimenteert, tempeh kan een geweldige toevoeging zijn aan je maaltijden. Dit zijn verschillende manieren om tempeh te gebruiken in gerechten.

Tempeh marineren en bakken

Een van de beste manieren om de smaak van tempeh te versterken, is door het te marineren voordat je het bakt. Je kunt experimenteren met verschillende marinades om de gewenste smaak te bereiken. Marineren helpt ook om de textuur van tempeh zachter te maken en het helpt bij het toevoegen van extra smaakstoffen.

Probeer bijvoorbeeld een marinade van sojasaus, look, gember en ahornsiroop voor een zoete en hartige smaak. Meng de marinade in een kom en laat de tempeh minstens 30 minuten marineren voordat je het bakt. Voor extra smaak kun je de tempeh ook paneren met bijvoorbeeld panko of sesamzaadjes voordat je het bakt.

• Laat de tempeh 30 minuten marineren in een mengsel van sojasaus, look, gember en ahornsiroop.
• Paneer de tempeh met panko of sesamzaadjes voordat je het bakt.

Traditionele tempehgerechten

Naast het marineren en bakken van tempeh, zijn er ook traditionele gerechten waarin tempeh een hoofdrol speelt. Een bekend traditioneel Indonesisch gerecht is bijvoorbeeld ‘Tempeh Goreng’ (gebakken tempeh). Hierbij wordt de tempeh in blokjes gesneden en in olie gebakken tot het goudbruin en knapperig is.

Een ander traditioneel gerecht waar tempeh vaak in voorkomt, is ‘Gado Gado’. Dit is een Indonesische groentesalade met een pindasaus. Gesneden tempeh wordt vaak in ‘Gado Gado’ gebruikt als een vleesvervanger. Het wordt gebakken en vervolgens in dunne plakjes toegevoegd aan de salade.

Tempeh als vleesvervanger in moderne keukens

In moderne keukens wordt tempeh steeds vaker gebruikt als vleesvervanger, vanwege zijn stevige textuur en voedzame eigenschappen. Je kunt tempeh bijvoorbeeld gebruiken als vulling voor vegetarische hamburgers of als topping voor salades.

Een populaire manier om tempeh te gebruiken is door het te grillen. Snijd de tempeh in plakjes, marineer het in je favoriete kruidenmengsel en grill het vervolgens op een grillpan tot het mooi bruin en knapperig is.

Tempeh tips voor modern gebruik

1. Gebruik tempeh als vulling voor vegetarische hamburgers.
2. Gebruik tempeh als topping voor salades.
3. Grill tempeh op een grillpan voor extra textuur en smaak.

Met tempeh zijn de mogelijkheden eindeloos. Of je nu kiest voor marineren en bakken, traditionele gerechten of moderne keukens, tempeh voegt altijd een unieke smaak en textuur toe aan je maaltijden. Geniet van de veelzijdigheid van tempeh en experimenteer met verschillende recepten.

Tempeh versus andere vleesvervangers

Tempeh is een populaire vleesvervanger en wordt vaak vergeleken met andere alternatieven zoals tofu en seitan. Maar wat maakt tempeh eigenlijk uniek en welke voordelen biedt het in vergelijking met deze andere vleesvervangers?

Tempeh versus tofu

Hoewel zowel tempeh als tofu beide afkomstig zijn van sojabonen, zijn er enkele belangrijke verschillen tussen de twee.

Ten eerste heeft tempeh een stevigere textuur en een nootachtige smaak, terwijl tofu een zachtere en neutrale smaak heeft. Dit maakt tempeh vaak een betere keuze voor diegenen die graag een meer vlezige textuur en smaak willen ervaren, terwijl tofu meer veelzijdigheid biedt en gemakkelijker absorbeert in verschillende gerechten.

Ten tweede bevat tempeh alle voedingsstoffen die van nature in de hele sojaboon aanwezig zijn, inclusief de vezels en de gezonde oliën. Tofu wordt echter gemaakt van sojamelk en bevat daardoor iets minder vezels en oliën. Dit betekent dat tempeh over het algemeen voedzamer is en meer voldoening geeft.

• Tempeh heeft een stevigere textuur en nootachtige smaak, terwijl tofu zachter en neutraler van smaak is.
• Tempeh bevat alle voedingsstoffen van de hele sojaboon, terwijl tofu van sojamelk wordt gemaakt en daarom iets minder vezels en oliën bevat.

Tempeh versus seitan

Terwijl tempeh en seitan beide als vleesalternatieven worden beschouwd, verschillen ze aanzienlijk in hun basisingrediënten en voedingsprofiel.

Tempeh wordt gemaakt van gefermenteerde sojabonen, terwijl seitan een eiwitrijk product is dat is gemaakt van tarwegluten. Hierdoor is tempeh van nature rijk aan eiwitten, vezels en gezonde oliën, terwijl seitan voornamelijk uit eiwitten bestaat en minder vezels bevat.

Wat betreft de textuur hebben beide een stevige consistentie, maar tempeh heeft ook een nootachtige smaak, terwijl seitan een meer neutrale smaak heeft. Dit maakt tempeh vaak een betere keuze als je op zoek bent naar een vollere smaakbeleving.

Voordelen van tempeh ten opzichte van andere alternatieven

Tempeh biedt een aantal unieke voordelen in vergelijking met andere vleesvervangers:

1. Tempeh is een gefermenteerd product en bevat daardoor probiotica, die gunstig zijn voor de darmgezondheid.
2. Het bevat alle voedingsstoffen van de hele sojaboon, inclusief vezels en gezonde oliën. Dit maakt tempeh voedzamer en vullender.
3. Tempeh heeft een stevige textuur en een nootachtige smaak, wat het een geschikt alternatief maakt voor vlees in verschillende gerechten.
4. Tempeh kan gemakkelijk gemarineerd worden, waardoor het de smaken van andere ingrediënten in een gerecht absorbeert en een heerlijke smaakbeleving biedt.

Met al deze voordelen is het geen wonder dat tempeh steeds populairder wordt als vleesvervanger en een uitstekende keuze is voor diegenen die op zoek zijn naar een gezond en smakelijk alternatief.

Bewaaradvies en houdbaarheid

Tempeh is een heerlijke en voedzame vleesvervanger die je in verschillende gerechten kunt gebruiken. Maar hoe bewaar je tempeh nu het beste? En hoe kun je de houdbaarheid verlengen? In dit deel geven we je praktische tips over het bewaren van tempeh in de koelkast en het invriezen ervan voor langere houdbaarheid.

Tempeh bewaren in de koelkast

Als je tempeh in de koelkast wilt bewaren, is het belangrijk om te weten hoe je dit het beste kunt doen. Allereerst is het slim om tempeh gekoeld te bewaren, want bij hogere temperaturen kan het sneller bederven. Bewaar de tempeh daarom in de groentelade van je koelkast, waar de temperatuur meestal iets lager is dan in de rest van de koelkast.

Om de tempeh langer houdbaar te maken, kun je het het beste ongeopend laten in de originele verpakking of wikkel het in vershoudfolie. Zo blijft de tempeh beschermd en wordt blootstelling aan lucht geminimaliseerd. Als je de tempeh al geopend hebt, is het handig om het in een luchtdichte container of zakje te bewaren om uitdroging en besmetting te voorkomen.

• Zorg ervoor dat de tempeh niet in direct contact komt met rauw vlees of ander voedsel om kruisbesmetting te voorkomen.
• Tempeh kan ongeopend een paar weken in de koelkast bewaard worden, maar let op de houdbaarheidsdatum op de verpakking.

Tempeh invriezen voor langere houdbaarheid

Soms wil je tempeh bewaren voor een langere periode. In dat geval is invriezen de ideale oplossing. Tempeh kan goed ingevroren worden zonder dat de kwaliteit verloren gaat. Dit zijn enkele stappen die je kunt volgen:

1. Verwijder de originele verpakking en spoel de tempeh af onder koud water.
2. Dep de tempeh droog met keukenpapier en snijd het eventueel in kleinere stukken, afhankelijk van hoe je het later wilt gebruiken.
3. Wikkel de tempeh strak in vershoudfolie of doe het in een luchtdichte diepvrieszak. Zorg ervoor dat alle lucht eruit is om vriesbrand te voorkomen.
4. Label de verpakking met de datum van invriezen.
5. Leg de tempeh in de vriezer op een plek waar de temperatuur constant blijft.

Tempeh kan tot wel drie maanden in de vriezer bewaard worden. Als je het wilt gebruiken, haal het dan een paar uur van tevoren uit de vriezer en laat het langzaam ontdooien in de koelkast. Hierdoor blijft de structuur van de tempeh behouden.

Let op: eenmaal ontdooid, kan tempeh niet opnieuw ingevroren worden. Het is daarom handig om de tempeh in porties in te vriezen, zodat je alleen ontdooit wat je nodig hebt.

Tips voor het kiezen van de beste tempeh

Tempeh, dat heerlijke en veelzijdige stapje in de wereld van plantaardige proteïne. Maar waar moet je nou eigenlijk op letten als je tempeh wilt kopen? Geen zorgen, we staan voor je klaar met een paar handige tips.

Waar let je op bij het kopen van tempeh?

Eerst en vooral is het belangrijk om te kijken naar de versheid van de tempeh. Net als bij andere voedingsmiddelen, wil je natuurlijk niet de tempeh op het randje van bederf kopen. Neem dus even een kijkje naar de houdbaarheidsdatum en zorg ervoor dat je tempeh koopt die nog een paar dagen meekan.

De kleur van de tempeh is ook belangrijk. Je wilt een mooie, egale kleur zien zonder al te veel donkere plekken. Donkere plekken duiden vaak op overrijpheid en kunnen een bittere smaak veroorzaken.

En dan hebben we nog de textuur. De tempeh moet een stevige textuur hebben, maar niet te hard zijn. Je wilt er nog goed in kunnen prikken met een vork, maar het moet niet uit elkaar vallen als je het vastpakt.

• Let op de versheid en houdbaarheidsdatum
• Kies tempeh met een egale kleur
• Zorg voor een stevige textuur

Zelf tempeh maken of kopen?

Misschien vraag je je af, moet ik tempeh zelf maken of gewoon in de winkel kopen? Nou, dat hangt af van je tijd, vaardigheden en voorkeuren.

Het zelf maken van tempeh kan een mooie uitdaging zijn en je kunt volledige controle hebben over de ingrediënten die je gebruikt. Maar het kost wel wat tijd en vereist specifieke kennis en apparatuur.

Aan de andere kant is tempeh kopen in de winkel natuurlijk veel gemakkelijker en sneller. Het is er gewoon wanneer je het nodig hebt. Bovendien zijn er tegenwoordig veel verschillende merken en soorten tempeh verkrijgbaar, zodat je altijd wel iets kunt vinden dat bij je smaak en dieet past.

Voordelen van zelf tempeh maken

1. Volledige controle over de ingrediënten
2. Een leuke uitdaging
3. Persoonlijke voldoening

Voordelen van tempeh kopen

1. Sneller en gemakkelijker
2. Gevarieerd aanbod in de winkel
3. Meer tijd over voor andere dingen

Of je nu de ultieme DIY’er bent of gewoon snel een lekkere maaltijd op tafel wilt zetten, er is altijd een optie die bij jou past. Enjoy your tempeh adventure.